Mεγάλο μέρος της Κρήτης, της Πελοποννήσου, της Δυτικής Στερεάς Ελλάδας και της Θράκης βρίσκονται σε συνθήκες ξηρασίας
Δεκάδες εκτάσεις που κάποτε θεωρούνταν από τα πιο εύφορα εδάφη της Ελλάδας, αντιμετωπίζουν πλέον σοβαρό πρόβλημα ξηρασίας. Όπως προκύπτει από ανάλυση της ομάδας meteo του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ), μεγάλο μέρος της Κρήτης, της Πελοποννήσου, της Δυτικής Στερεάς Ελλάδας και της Θράκης βρίσκονται σε συνθήκες ξηρασίας.
Η εικόνα της ξηρασίας στην Ελλάδα
Ειδικότερα, αρκετές περιοχές στους νομούς Χανίων, Ηρακλείου, Λασιθίου, Αρκαδίας, Αργολίδας, Μεσσηνίας, Ηλείας και Λέσβου πλήττονται από έντονη ή ακραία ξηρασία (επίπεδα 4 και 5). Μετά τις ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες και τις χαμηλές βροχοπτώσεις που χαρακτήρισαν τον Ιούνιο, σχεδόν το σύνολο της χώρας βρίσκεται σε υψηλότερο για την εποχή επίπεδο ξηρασίας σε σύγκριση με τις αρχές του μήνα.
Πώς αξιολογείται η ξηρασία;
Η αξιολόγηση των συνθηκών ξηρασίας βασίζεται στην εδαφική υγρασία του στρώματος μεταξύ 28 και 100 εκατοστών κάτω από την επιφάνεια. Η περιεκτικότητα σε νερό σε αυτό το στρώμα είναι κρίσιμη για την ανάπτυξη και απόδοση πολλών γεωργικών καλλιεργειών. Αντικατοπτρίζει δε την επίδραση του υετού, της εξατμισοδιαπνοής και της απορροής/διήθησης νερού στο έδαφος σε ένα σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα.
Όταν η εδαφική υγρασία σε αυτό το στρώμα είναι αρκετά κάτω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα μιας συγκεκριμένης περιοχής, αυτό συνεπάγεται συνθήκες (σχετικής) ξηρασίας και άρα παρατεταμένο υδατικό στρες για τις καλλιέργειες.
Δείτε στον παρακάτω χάρτη τον δείκτη ξηρασίας στην Ελλάδα την 1η Ιουλίου 2025:
Ο Δείκτης SSMI
Όπως αναφέρει η ανάλυση του meteo, βασιζόμενοι στα δεδομένα εδαφικής υγρασίας της υπηρεσίας Copernicus της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπολογίζεται ο κανονικοποιημένος δείκτης απόκλισης εδαφικής υγρασίας (SSMI). Αυτός ο δείκτης λαμβάνει υπόψη τόσο τις τωρινές συνθήκες όσο και αυτές της περιόδου αναφοράς 1991-2020. Ανάλογα με την τιμή του δείκτη, η ξηρασία κατατάσσεται σε επίπεδα από 1 έως 5, τα οποία υποδηλώνουν ήπια, μέτρια, σημαντική, έντονη και ακραία ξηρασία αντίστοιχα.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτές οι καταστάσεις έχουν σχετική και όχι απόλυτη έννοια. Για παράδειγμα, ακόμα και αν το έδαφος δεν είναι εντελώς ξερό, αν η εδαφική υγρασία είναι αρκετά χαμηλή για τα δεδομένα μιας συγκεκριμένης περιοχής και περιόδου, τότε ενδέχεται να έχουμε έως και ακραία ξηρασία.
Στις περιπτώσεις όπου ο δείκτης SSMI είναι ελαφρώς αρνητικός ή θετικός, τότε βρισκόμαστε σε κανονικές για την εποχή συνθήκες, ενώ αν είναι σημαντικά θετικός, τότε έχουμε πλεόνασμα υγρασίας στο έδαχος.
Το meteo επισημαίνει επίσης ότι, ελλείψει επιτόπιων παρατηρήσεων, οι τιμές εδαφικής υγρασίας αποτελούν εκτίμηση εξειδικευμένου μοντέλου για την επιφάνεια της Γης (ERA5-Land) και κατά τόπους ενδέχεται να υπάρχουν αποκλίσεις από τις πραγματικές συνθήκες.
