Αξιότιμε κύριε δήμαρχε,
Είμαστε οι μαθήτριες και οι μαθητές των Ε΄ και Στ΄ τάξεων του 2ου Δημοτικού Σχολείου Σιάτιστας και αποφασίσαμε να σας γράψουμε αυτή την επιστολή, με αφορμή τη συμμετοχή μας στο 2ο Διεθνές Μαθητικό Περιβαλλοντικό Συνέδριο, του Εθνικού Εκπαιδευτικού Δικτύου Δράσης: «Κωνσταντινούπολη-Θεσσαλονίκη ,μια Εκπαιδευτική Συνύπαρξη-Πολίτες της Πόλης Έλληνες της Οικουμένης». Το συνέδριο θα πραγματοποιηθεί στην Κωνσταντινούπολη από τις 26 ως τις 30 Μαρτίου 2025.Στα πλαίσια αυτής μας της συμμετοχής, υλοποιούμε και θα παρουσιάσουμε το πρόγραμμα: «Ιστορικές διαδρομές στον τόπο μας», μέσα από το οποίο προσπαθήσαμε να συνδέσουμε πολιτισμικά μνημεία της Σιάτιστας, κυρίως αρχοντικά, με την Κωνσταντινούπολη και να αναδείξουμε τη σημασία τους για το τοπικό μας περιβάλλον, καθώς και την ανάγκη διατήρησης και διάσωσής τους.
Για να επιτύχουμε τους στόχους μας δουλέψαμε σε ομάδες. Μελετώντας πληροφορίες και ιστορικά στοιχεία ,δημιουργήσαμε ψηφιακές παρουσιάσεις για τα εξής μνημεία του τόπου μας που σχετίζονται με την Πόλη:
1. Το Τραμπάντζειο Γυμνάσιο Σιάτιστας, το οποίο κατοχυρώθηκε με Πατριαρχικό και Συνοδικό Σιγίλιο και αποφασίστηκε να λειτουργήσει σύμφωνα με τα πρότυπα της Μεγάλης του Γένους Σχολής.
2. Το αρχοντικό της Πούλκως στο οποίο υπάρχει τοιχογραφία της Κωνσταντινούπολης.
3. Το αρχοντικό Τζώνου στο οποίο επίσης υπάρχει τοιχογραφία της Κωνσταντινούπολης και διασώζεται το παραμύθι της βασιλοπούλας με το φίδι.
4. Το αρχοντικό Αργυριάδη-Μαλιόγκα που διασώζονται σπαράγματα παρόμοιας τοιχογραφίας με το αρχοντικό Τζώνου.
5. Το αρχοντικό Λιούταρη-Μπούρτσου με τοιχογραφία της Κωνσταντινούπολης.
6. Το αρχοντικό Κερατζή-Τσανασίαδη στο οποίο υπάρχουν τοιχογραφίες από την Κωνσταντινούπολη και την Πριγκιπόνησο.
7. Το αρχοντικό Μουχτάρη-Αλεξίου με τοιχογραφία της Κωνσταντινούπολης
8. Το αρχοντικό Δόλκγηρα ,ο ιδιοκτήτης του οποίου ήταν έμπορος στην Πόλη και έφερε τεχνίτες και υλικά από εκεί για να το στολίσουν περίτεχνα.
Δημιουργήσαμε έπειτα έναν ψηφιακό χάρτη με τα παραπάνω μνημεία, τα οποία συνοδεύονται με πληροφοριακά βίντεο.
Η πρώτη μας επίσκεψη ήταν στο αρχοντικό της Πούλκως με ξεναγό μας την αρχιτέκτονα κυρία Λιάνα Πάκα, όπου παρατηρήσαμε τον βιοκλιματικό σχεδιασμό του κτιρίου και την οικολογική δόμησή του, με την αξιοποίηση φυσικών υλικών που υπάρχουν στον τόπο μας. Συνεχίσαμε την ξενάγηση στο αρχοντικό Τζώνου ,που βρίσκεται δίπλα ακριβώς από το αρχοντικό της Πούλκως, και διαπιστώσαμε τον κίνδυνο κατάρρευσής του.
Η επόμενή μας δραστηριότητα αφορούσε εξερεύνηση στο πεδίο. Πραγματοποιήσαμε μια ιστορική διαδρομή σε όλα τα μνημεία που μελετήσαμε, ανακαλύπτοντας έτσι τους θησαυρούς της Σιάτιστας και την ανάγκη διάσωσής τους. Παρατηρήσαμε την αρχιτεκτονική των μνημείων, τον τρόπο κατασκευής τους ,την κατάσταση στην οποία βρίσκονται, καθώς
και τον τρόπο χρήσης τους και αξιοποίησής τους. Επιστρέφοντας στο σχολείο φανταστήκαμε τη ζωή των προγόνων μας μέσα στα αρχοντικά και δημιουργήσαμε όμορφα κείμενα τα οποία και εικονογραφήσαμε.
Μέσα από την υλοποίηση των παραπάνω δραστηριοτήτων, συνειδητοποιήσαμε την ανάγκη διατήρησης , διάσωσης και αξιοποίησης της πολιτισμικής μας κληρονομιάς, ως πράξης σεβασμού του περιβάλλοντος και της ιστορίας. Δυστυχώς πολλά από τα αρχοντικά μας κινδυνεύουν με κατάρρευση και πολλά από αυτά ήδη έχουν χαθεί. Η αποκατάσταση και η αξιοποίησή τους θα μπορούσε να συμβάλει με τον καλύτερο τρόπο στην ανάπτυξη της περιοχής μας.
Αναλαμβάνοντας ενεργό δράση, προτείνουμε:
1. Να δραστηριοποιηθούν οι αρμόδιοι φορείς, έτσι ώστε να βρεθούν οι κατάλληλοι πόροι για την αποκατάσταση των μνημείων.
2. Να αξιοποιηθούν τα μνημεία είτε ως επισκέψιμοι χώροι είτε για τη στέγαση υπηρεσιών είτε ως χώροι φιλοξενίας.
3. Να διοργανωθούν εκπαιδευτικές δράσεις και ξεναγήσεις για μαθητές και πολίτες. Μια πρόταση αποτελεί η υλοποίηση της «ιστορική διαδρομής», που πραγματοποιήσαμε στο πρόγραμμά μας.
4. Να συμμετάσχουμε όλοι σε αυτή την προσπάθεια, με τη δραστηριοποίησή μας μέσα από συλλόγους και εθελοντικές ομάδες.
5. Να ενημερωθούν και να ευαισθητοποιηθούν οι κάτοικοι της πόλης μας για την αξία αυτών των κτιρίων.
Ελπίζουμε ότι θα αντιληφθείτε τους προβληματισμούς μας και θα εξετάσετε και τις προτάσεις μας. Είμαστε πρόθυμοι να συμβάλουμε κι εμείς με τη σειρά μας σε κάθε σας προσπάθεια.
Σας ευχαριστούμε πολύ για τον χρόνο σας και την προσοχή που μας δείξατε!
Με εκτίμηση
Ο Διευθυντής
οι Μαθήτριες/τες και οι Εκπαιδευτικοί
των Ε΄και Στ΄ τάξεων
του 2ου Δημοτικού Σχολείου Σιάτιστας