Γράφει ο Στέφανος Πράσσος*
Το τελευταίο διάστημα πολύς λόγος γίνεται για τα χρωματιστά τιμολόγια ρεύματος που θεσμοθετεί η Κυβέρνηση της ΝΔ προσπαθώντας να μεταφέρει τη συζήτηση από το πραγματικό πρόβλημα που είναι οι υψηλές τιμές του ρεύματος σε τι χρώμα τιμολόγιο θα διαλέξουμε.
Η αδιαμφισβήτητη αλήθεια είναι πως ότι χρώμα και να διαλέξουμε θα πληρώσουμε το ρεύμα από 50% έως και 100% πάνω από τις τιμές που πληρώναμε δυο χρόνια πριν, τότε που ξεκίνησε η ενεργειακή κρίση.
Επίσης ακριβότερα κατά 2 έως 8 λεπτά ανά κιλοβατώρα σε σχέση με τους λογαριασμούς του Δεκεμβρίου 2023 θα πληρώσουμε τον Ιανουάριο του 2024 και στα πολυδιαφημιζόμενα «πράσινα τιμολόγια»
Τα πραγματικά δεδομένα.
Η κυβέρνηση της ΝΔ υλοποιώντας απόφαση της κομισιόν από την 1η Ιανουαρίου 2024 σταματάει τις κρατικές επιδοτήσεις ηλεκτρικής ενέργειας (power pass), ρίχνοντας τους λαϊκούς καταναλωτές ρεύματος στο «λάκκο με τα λιοντάρια» του χρηματιστηρίου ενέργειας.
Έτσι για να «χρυσώσει το χάπι» θεσμοθετεί ένα νέο πρόγραμμα τιμολόγησης με τέσσερα είδη τιμολογίου (μπλε, πράσινο, κίτρινο και πορτοκαλί) με τον Υπουργό Ενέργειας μάλιστα να προπαγανδίζει καθαρά το πράσινο στο οποίο θα μεταφερθούν όλοι οι καταναλωτές που δεν θα επιλέξουν είδος τιμολογίου μέχρι την 1η Ιανουαρίου.
Ταυτόχρονα η Κυβέρνηση επαναφέρει τη «ρήτρα αναπροσαρμογής» που η ίδια είχε καταργήσει πριν ένα χρόνο μετονομάζοντάς την σε «Μηχανισμό Διακύμανσης» ο οποίος θα προσδιορίζεται με βάση έναν πολύπλοκο μαθηματικό τύπο που και να τον αναλύσουμε ελάχιστα θα ωφεληθούμε αφού όλα τα δεδομένα ορίζονται από το χρηματιστήριο ενέργειας και τα «ψιλά γράμματα» των συμβολαίων.
Το 2023 έκλεισε με την Ελλάδα να έχει τις πιο ακριβές τιμές ρεύματος στην Ευρώπη (31/12/2023 = 110 ευρώ/ MW/h). Ελαφρώς πιο πάνω είναι μόνο η Ιταλία και η Μάλτα (112 ευρώ/ MW/h), Στην Πολωνία 54 ευρώ/ MWh και στη Βουλγαρία με 36 ευρώ/ MWh. Δέκα φορές φθηνότερο από την Ελλάδα είναι το ρεύμα σε Γερμανία, Γαλλία και Βέλγιο (10 ευρώ/ MW/h). Συνολικά το 2022 και το 2023 η Ελλάδα είχε το ακριβότερα ρεύμα στην Ευρώπη!!!
Θλιβερή φιγούρα ο Υπουργός Ενέργειας κ. Σκυλακάκης ο οποίος περιδιαβαίνει τα κανάλια διαλαλώντας τον «ανταγωνισμό μεταξύ των προμηθευτών ο οποίος μειώνει τις τιμές».
Μισές αλήθειες ακούσαμε από τον κύριο Υπουργό: Συγκεκριμένα «ξέχασε» να αναφέρει πως ακόμα και να λειτουργήσει ο ανταγωνισμός στη λιανική μεταξύ των παρόχων (εμπόρων) οι τελικές τιμές θα διαμορφώνονται με βάση τις τιμές στη χονδρική που θα αποφασίζουν οι παραγωγοί ρεύματος μέσω του Χρηματιστηρίου Ενέργειας. Το Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας όμως καθορίζεται από πέντε ισχυρούς Ενεργειακούς Ομίλους, παραγωγούς ρεύματος, με κερδοσκοπικά κριτήρια χωρίς κανέναν ανταγωνισμό αφού ασχέτως προσφοράς η τελική τιμή αποζημίωσης όλων των παραγωγών καθορίζεται από την ακριβότερη τιμή!
Πως μπορεί λοιπόν ο λαϊκός καταναλωτής ρεύματος να περιμένει φθηνότερες τιμές όταν με όλες τις ευνοϊκές συγκυρίες (ήπιος χειμώνας, χαμηλές τιμές φυσικού αερίου και γεμάτες τις δεξαμενές LNG) οι τιμές στη χονδρική παραμένουν διπλάσιες (105 ευρώ/ MW/h τον Δεκέμβριο) από τις προ ενεργειακής κρίσης τιμές (53 ευρώ/ MW/h); Που θα εκτιναχτούν άραγε οι τιμές αν έστω και μία από τις παραπάνω ευνοϊκές συγκυρίες αλλάξει, κάτι που είναι πολύ πιθανό;
Επίσης ψέματα λέει ο κ. Σκυλακάκης πως τα τέλη διοξειδίου του άνθρακα που καθορίζονται από το Ευρωπαϊκό Χρηματιστήριο ρύπων (χρηματιστήριο της απάτης)
επιβαρύνουν μόνο τον λιγνίτη ενώ όπως όλοι γνωρίζουμε επιβαρύνουν, έστω και λιγότερο, και την παραγωγή ρεύματος με καύσιμο φυσικό αέριο.
Δεν είναι όμως μόνο οι τιμές που βαρύνουν τα τιμολόγια αλλά και τα χαράτσια (ρυθμιζόμενες χρεώσεις) που βαρύνουν όλα τα χρώματα και όλους του παρόχους. Έτσι οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις που αποτελούν ένα μεγάλο τμήμα του λογαριασμού αντί να καταργηθούν ή έστω να μειωθούν αυξάνονται αφού οι διαχειριστές των Δικτύων (ΑΔΜΗΕ- ΔΕΔΗΕ) αύξησαν σημαντικά τα τέλη χρήσης Δικτύων.
Με το σύστημα τόσο των πράσινων όσο και των κίτρινων τιμολογίων το μόνο σίγουρο είναι ότι το ρίσκο της αγοράς βαρύνει μόνο τον καταναλωτή, ο οποίος και θα κληθεί να πληρώσει φουσκωμένα τιμολόγια σε περίπτωση που η τιμή του χρηματιστηρίου ενέργειας ξεφύγει εκ νέου όπως συνέβη κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης.
Αν όμως οι καταναλωτές διαλέξουν το μπλε (σταθερό τιμολόγιο) που είναι και πιο ακριβό από τα άλλα, πάλι παίρνουν το ρίσκο σε περίπτωση που πέσουν σημαντικά οι τιμές αυτοί να συνεχίσουν να πληρώνουν ακριβά και «κλειδωμένα» για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Οι Παγίδες
Σαν να μην έφθαναν όλες αυτές οι σκοτούρες υπάρχουν και οι παγίδες (τυράκι στη φάκα) που στήνουν οι προμηθευτές και αν δεν τις προσέξουμε θα βρεθούμε προ εκπλήξεων. Μια τέτοια παγίδα είναι οι εκπτώσεις ή οι προσφορές. Έτσι για να υπογράψουμε τα συμβόλαια μας δίνουν προσφορά με μειωμένη τιμή έως και 50% που όμως μπορεί να ισχύουν μόνο για τον πρώτο μήνα και μετά μειώνεται η καταργείται εντελώς. Παγίδα είναι και η «έκπτωση συνέπειας» που πολλές φορές φτάνει και τα 8 λεπτά/ΚW/h αλλά αν καταργηθεί θα δούμε αύξηση της τιμής του ρεύματος έως και 80%!!!
Μια άλλη απατεωνιά στα «ψηλά γράμματα» των κυμαινόμενων συμβολαίων παίζεται και στα άνω και κάτω όρια (L_d –κάτω όριο αναφοράς) και (L_u –άνω όριο αναφοράς) που καθορίζουν το αποτέλεσμα στο «μηχανισμό διακύμανσης». Αυτό καθορίζει μετά από ποια τιμή χονδρικής ο πάροχος θα μειώνει ή θα αυξάνει τις τιμές στα τιμολόγια λιανικής. Έτσι έχουν πολύ χαμηλά και τα δυο όρια ώστε όλα να λειτουργούν υπέρ των παρόχων και εις βάρος των καταναλωτών. π.χ ενώ έχουν το ανώτερο όριο στα 70 ευρώ/ MW/h, για να ανεβαίνουν έτσι κι αλλιώς οι τιμές, βάζουν το κατώτερο όρια στα 60 ευρώ/ MW/h που λογικά αποκλείεται να πέσουν από εκεί και κάτω οι τιμές. «Γιάννης πίνει, Γιάννης κερνάει»!
Εν κατακλείδι, βλέπουμε πως δεν αρκεί η γνώση για το πώς λειτουργούν τα έγχρωμα τιμολόγια και ο περίπλοκος μαθηματικός τύπος αλλά χρειάζεται ο καταναλωτής να έχει και «μαντικές ικανότητες» για να προβλέψει τις μελλοντικές
τιμές και τη βούληση των κερδοσκόπων που καθορίζουν, μέσω του χρηματιστηρίου, τις χονδρικές τιμές του ρεύματος.
Αντί λοιπόν να ασχολούμαστε καθημερινά με τις τιμές του ρεύματος είναι προτιμότερο να οργανωθούμε σε ένα μέτωπο εργαζομένων, συνταξιούχων, αυτοαπασχολούμενων και λαϊκών καταναλωτών ρεύματος και να απατήσουμε:
Ø Άμεση κατάργηση των χρηματιστηρίων ενέργειας και ρύπων
Ø Διατίμηση της τιμής του ρεύματος με βάση το κόστος παραγωγής
Ø Έξω όλοι οι κερδοσκόποι βιομήχανοι από την Παραγωγή, Μεταφορά, Διανομή και εμπορία της Η/Ενέργειας
Ø Επανεθνικοποίηση-Κρατικοποίηση ολόκληρου του Ηλεκτρενεργειακού τομέα με στόχο την πλήρη Κοινωνικοποίηση.
Ø Για μια Εταιρεία Ηλεκτρισμού αποκλειστικά δημόσια, 100%, ενιαία και καθετοποιημένη με εργατικό και κοινωνικό έλεγχο στη διεύθυνση και σε όλα τα κέντρα λήψης των αποφάσεων, προσανατολισμένη στα λαϊκά συμφέροντα και μόνο που θα πρωτοστατήσει χρησιμοποιώντας όλες τις σύγχρονες μορφές ενέργειας με σεβασμό στην αειφορία, τη βιοποικιλότητα και την προστασία του Περιβάλλοντος
Κοζάνη 4/1/2024
Στέφανος Πράσσος*
Πρώην πρόεδρος Συνδικάτου Ενέργειας «Εργατική Αλληλεγγύη»
Πρώην Περιφερειακός Σύμβουλος, εκπρόσωπος της «Αριστερής Συμπόρευσης για την ΑΝΑΤΡΟΠΗ στη Δυτική Μακεδονία»
