Αν και, οι δύο ζωγράφοι ανήκουν σε διαφορετικές εποχές, πολλά είναι αυτά που τους συνδέουν, όπως, η κοινή καταγωγή από τη Σιάτιστα, η εργασία και των δύο στην Αίγυπτο, αλλά κυρίως η καλλιεργημένη ψυχή, το ευαίσθητο μάτι, το σίγουρο χέρι, η πλούσια σε ποσότητα και σε ποιότητα εργασία τους, αλλά και η γνωριμία τους, η φιλία και η αμοιβαία εκτίμηση με τον επίσης μεγάλο ζωγράφος Γιάννη Τσαρούχη.
Η γνωριμία του Γιάννη Τσαρούχη με την Θάλεια Φλωρά
Ο Γιάννης Τσαρούχης την εποχή της κατοχής έμενε στην οδό 3ης Σεπτεμβρίου. Πιο πέρα, έβλεπε ένα «ποιητικό» σπίτι και από ασαφείς πληροφορίες έμαθε ότι κάποια ζωγράφος από την Αίγυπτο ή από την Πόλη έμενε εκεί. Κάποτε έμαθε πως στο σπίτι αυτό έμενε η Θάλεια Φλωρά-Καραβία. Τη γνωριμία του με την ζωγράφο την περιγράφει ως εξής:«Θα ’θελα πολύ να μπω σ΄αυτό το εργαστήριο, αλλά δίσταζα. Πάντα ένας που με συνόδευε δυνάμωνε τον δισταγμό μου: -Γιατί θες να δεις αυτές τις αηδίες, είναι μια γριά ζωγράφος που κάνει αμυγδαλιές και τοπιάκια. Το 1942 ή ’43, δε θυμάμαι καλά, έκανα μιαν έκθεση μικρών έργων που χαν όλα το ίδιο μέγεθος και ως θέμα παλιές ελληνικές ενδυμασίες. Ένα απόγευμα μπήκε σε αυτό το μαγαζί μια ηλικιωμενη κυρία, πραγματικά μιας άλλης εποχής και μ΄έναν αέρα που την έκανε να ξεχωρίζει από τους συνηθισμένους πελάτες του μαγαζιού». Έτσι ξεκίνησε η γνωριμία του Τσαρούχη με την Θάλεια Φλωρά, αλλά και μια φιλία που διήρκησε μέχρι τον θάνατο της ζωγράφου, που σύμφωνα με τον Τσαρούχη την διέκρινε η αμεροληψία και η ευθυκρισία και κάτω από τη γυναικεία αισθηματική ζωγραφική της μπορούσες να ξεχωρίσεις, τη στερεότητα της αρχαίας ζωγραφικής και τη θετικότητα των ελληνιστικών μωσαϊκών.
Μερικές δεκαετίες αργότερα ο Λάζαρος Πάντος θα γίνει μαθητής του Τσαρούχη. Αρμόδιος αυτός να μας αφηγηθεί την γνωριμία τους.
Ο μεγάλος παιδαγωγός Παπανούτσος είχε γράψει για την Θάλεια Φλωρά
«Αν ήμουν διευθυντής της Σχολής Καλών Τεχνών, θα έπαιρνα τους σπουδαστές της και θα τους πήγαινα ομαδικά στην έκθεση της κυρίας Φλωρά-Καραβία, για να πάρουν ένα ζωντανό μάθημα όχι μόνο τεχνικής, αλλά και ηθικής καλλιτεχνικής.Θα τους έλεγα να βγάλουν το καπέλλο τους και να ασπαστούν το χέρι αυτής της σεβαστής κυρίας που έδωσε όλη τη ζωή της στην Τέχνη για την Τέχνη, με καρτερικότητα και με χαμόγελο, όπως η γυναίκα προσφέρει τη ζωή της για τον αγαπημένο της και η μητέρα για το παιδί της-χωρίς διόλου να σκεφθεί τη μεγάλη θυσία και ευτυχισμένη, γιατί της δόθηκε η ευκαιρία να το κάνει».
Αυτό θα έκανα και εγώ ως εκπαιδευτικός, αν εργαζόμουν σήμερα. Θα επισκεπτόμουν με τους μαθητές μου τις εκθέσεις και το ατελιέ του Λάζαρου Πάντου που δίνει τη ζωή του στην Τέχνη για την Τέχνη.
Καλλιόπη Μπόντα
