Η ακρίβεια στο επονομαζόμενο "καλάθι του νοικοκυριού" επηρεάζει το διαθέσιμο εισόδημα άρα και την κατανάλωση ελαιολάδων και επιτραπέζιων ελιών.
Η ακρίβεια στο επονομαζόμενο “καλάθι του νοικοκυριού” επηρεάζει το διαθέσιμο εισόδημα άρα και την κατανάλωση ελαιολάδων και επιτραπέζιων ελιών. Υπό αυτή λοιπόν την άποψη παραθέτουμε το εμπεριστατωμένο ρεπορτάζ της δημοσιογράφου, Δήμητρας Μανιφάβα, στην kathimerini.gr
Μεταξύ άλλων επισημαίνει ότι το φρέσκο γάλα έχει 0,65 και 0,80 σε Πορτογαλία και Ισπανία, αλλά 1,24 €/λίτρο στην Ελλάδα. Τα μακαρόνια έχουν στη Γαλλία 0,99 και στην Ελλάδα 1,33€. Ακόμη πιο μεγάλες είναι οι αποκλίσεις για άλλα είδη όπως οι πάνες, 3,8 € στη Γερμανία αλλά 8,98 € στην Ελλάδα κ.ο.κ.
Ακόμη πιο ενδιαφέρουσα από την απαρίθμηση των περιπτώσεων είναι η ανάλυση των αιτίων:
– “ο πληθωρισμός που «χτυπάει» εμάς και την παγκόσμια κοινότητα είναι μεν εισαγόμενος σε σημαντικό βαθμό, λόγω κυρίως της εξάρτησης της ελληνικής οικονομίας από τις εισαγωγές ενεργειακών προϊόντων –είτε πρόκειται για πετρέλαιο είτε για φυσικό αέριο–, πρώτων και δεύτερων υλών, από χάλυβα και πλαστικά έως καλαμπόκι για ζωοτροφές και μαλακό σιτάρι για αλεύρι, όμως δεν είναι η μοναδική αιτία που οι τιμές στην Ελλάδα σε βασικά αγαθά είναι τόσο σε απόλυτα μεγέθη υψηλές όσο και σε σχέση με την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών”
– Η υψηλή φορολογία. “Οι υψηλοί έμμεσοι φόροι, τόσο ο ΦΠΑ όσο και ο ΕΦΚ, φόροι που αυξήθηκαν ή ακόμη και εμφανίστηκαν για πρώτη φορά, όπως στην περίπτωση του ΕΦΚ στον καφέ, την περίοδο των μνημονίων χάριν δημοσιονομικής προσαρμογής –ή σε απλά ελληνικά για να αυξηθούν τα κρατικά έσοδα– και επιβεβαίωσαν τη γνωστή ρήση «ουδέν μονιμότερον του προσωρινού». Στην Ισπανία, για παράδειγμα, βασικά είδη διατροφής, όπως το γάλα, το ψωμί, τα αυγά, το τυρί επιβαρύνονται με ΦΠΑ 4%, όμως στην Ελλάδα με 13%. Στη Γερμανία ορισμένα τρόφιμα επιβαρύνονται με ΦΠΑ 7%, ενώ ακόμη και στην Αυστρία ο ΦΠΑ στο γάλα και τα δημητριακά είναι 10%. Στη δε Γαλλία, όλα τα τρόφιμα με εξαίρεση τις σοκολάτες, τις μαργαρίνες – φυτικά λίπη και το…χαβιάρι επιβαρύνονται με ΦΠΑ μόλις 5,5%.”
– Δομικοί λόγοι, καθώς “μια από τις αιτίες για το εάν έχουμε μεγάλες ανατιμήσεις ή όχι είναι το πού παράγονται οι βασικές πρώτες ύλες και φυσικά τα τελικά προϊόντα. Πολλά προϊόντα έχουν υψηλό κόστος εγχώριας παραγωγής. Επίσης ο κατακερματισμός με την ύπαρξη πολλών μικρών παραγωγών και πωλητών σημαίνει μεγάλη επιβάρυνση κόστους σε κάθε στάδιο της εφοδιαστικής αλυσίδας”.
– “Σε αρκετές από τις ευρωπαϊκές χώρες υπάρχουν εργοστάσια παραγωγής των πολυεθνικών σε βασικά καταναλωτικά προϊόντα, πολύ περισσότερα από όσα υπάρχουν στην Ελλάδα. Δεύτερον, το μέγεθος της ελληνικής αγοράς είναι εκ των πραγμάτων μικρό, κάτι που δεν ευνοεί την ύπαρξη πολύ χαμηλών περιθωρίων κέρδους. Υπάρχουν, όμως, και δύο ακόμη σημαντικοί παράγοντες.
– Οι στρεβλώσεις του λιανικού εμπορίου. “Στην Ελλάδα προμηθευτές και λιανέμποροι συνεχίζουν να δουλεύουν πάρα πολύ με τις προσφορές, διότι εκπαίδευσαν έτσι τους καταναλωτές και τώρα βρίσκονται σε έναν φαύλο κύκλο. Κρατούν λοιπόν τις ονομαστικές τιμές ψηλά για να είναι τον μισό χρόνο στο ράφι με μειωμένη τιμή. Αυτό που γίνεται εδώ ωθεί τον αγοραστή να μη λαμβάνει ορθολογικές αποφάσεις, ειδικά μάλιστα καθώς είναι ελάχιστοι εκείνοι που ελέγχουν στο ταμπελάκι και την τιμή ανά μονάδα προϊόντος», υποστηρίζει ο κ. Κομνηνός. Επιπλέον σε χώρες όπως για παράδειγμα η Γερμανία και η Ισπανία, το οργανωμένο λιανεμπόριο ελέγχεται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τις εκπτωτικές αλυσίδες (discounters), με συνέπεια να συμπαρασύρουν προς τα κάτω και τις τιμές των επωνύμων.”
– Φαινόμενα κερδοσκοπίας. “Πέρα όμως από το δομικό πρόβλημα, υπάρχουν και άλλοι λόγοι. Μόλις στις αρχές της εβδομάδας ο επικεφαλής της γαλακτοβιομηχανίας Κρι Κρι επανέλαβε τις καταγγελίες του για τεχνητές ελλείψεις και κερδοσκοπικά παιχνίδια σε ό,τι αφορά τις πρώτες ύλες, καταγγελίες που είχαν γίνει από το «συγγενικό» Ινστιτούτο Ελληνικού Γάλακτος τον Απρίλιο. Ετσι η τιμή παραγωγού για το αγελαδινό γάλα έφτασε από τα 0,38 ευρώ/λίτρο στα 0,50 ευρώ/λίτρο και φυσικά πέρασε και θα περάσει στην τιμή λιανικής των γαλακτοκομικών.”
– Τέλος η δημοσιογράφος αναφέρεται στη “Μαύρη» πρωτιά στον ενεργειακό πληθωρισμό, όπου η άνοδος των τιμών στην ενέργεια τον Μάιο (σε σχέση με τον Μάιο του 2021) ήταν στην Ελλάδα 60,9% έναντι 39,2% κατά μέσο όρο στην Ευρωζώνη, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat. Τον Απρίλιο ήταν 57,6% έναντι 37,5% στην Ευρωζώνη. Κι αυτές οι αποκλίσεις υπάρχουν μετά τις κρατικές επιδοτήσεις προς τους καταναλωτές, οι οποίες είναι από τις πιο γενναιόδωρες μεταξύ των κρατών-μελών του ενιαίου νομίσματος”. Ειδικά μάλιστα σε ό,τι αφορά τα καύσιμα, διαπιστώνει πως “η υψηλή τιμή οφείλεται στους φόρους. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στις 30 Μαΐου, η Ελλάδα είχε την τρίτη υψηλότερη τελική μέση τιμή αμόλυβδης στην Ευρώπη (2,277 ευρώ/λίτρο), μετά τη Φινλανδία και τη Δανία. Ωστόσο, η προ φόρων τιμή ήταν η 12η υψηλότερη”.
kathimerini.gr
