Η επικείμενη απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου από την Ευρωπαϊκή Ένωση δείχνει ότι το μπλοκ αγγίζει τα όριά του στο πόσο μεγαλύτερη πίεση μπορεί να ασκήσει στη Μόσχα με την επιβολή κυρώσεων, εν μέσω του συνεχιζόμενου πολέμου στην Ουκρανία, καθώς το εμπάργκο δημιουργεί τον κίνδυνο να ανακόψει την οικονομική ανάπτυξη στις χώρες της ΕΕ για τους επόμενους μήνες.
Η παρατεταμένη συζήτηση για το εμπάργκο πετρελαίου υποδηλώνει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να κάνει μεγάλο αγώνα για να επιβάλει πρόσθετες κυρώσεις κατά της Ρωσίας καθώς αυξάνεται ο οικονομικός αντίκτυπος στα κράτη μέλη.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε αρχικά την απαγόρευση του πετρελαίου στις 4 Μαΐου, αλλά η Ουγγαρία αντιτάχθηκε σε αυτήν λόγω της σχεδόν απόλυτης εξάρτησης της χώρας από το ρωσικό πετρέλαιο. Η ανακοίνωση της 30ης Μαΐου είναι μια πολιτική νίκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, επειδή επέτρεψε στο μπλοκ να στείλει ένα μήνυμα ενότητας, αλλά είναι επίσης μια πολιτική και οικονομική νίκη για την Ουγγαρία, επειδή η Βουδαπέστη έλαβε μια «προσωρινή» εξαίρεση από την απαγόρευση (θεωρητικά, η εξαίρεση θα λήξει μόλις η Κροατία αναπτύξει την απαραίτητη υποδομή για να προμηθεύσει πετρέλαιο την Ουγγαρία, αλλά δεν ανακοινώθηκε επίσημο χρονοδιάγραμμα).
Στη Σλοβακία, τη Βουλγαρία και την Τσεχία δόθηκε επίσης περισσότερος χρόνος από τα υπόλοιπα κράτη μέλη της ΕΕ για να εφαρμόσουν την απαγόρευση λόγω της μεγάλης εξάρτησής τους από το ρωσικό πετρέλαιο και των περιορισμένων υποδομών για την εισαγωγή πετρελαίου από άλλες πηγές. Αυτό υποδηλώνει ότι, εκτός και αν υπάρξει μεγάλη κλιμάκωση στην Ουκρανία (όπως η χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων), οι κυρώσεις της ΕΕ στο ρωσικό φυσικό αέριο θα παραμείνουν άπιαστo όνειρο λόγω του σημαντικού οικονομικού αντίκτυπου που θα είχαν τέτοια μέτρα στις περισσότερες χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Ακόμη και αν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει τελικά την απαγόρευση του ρωσικού φυσικού αερίου, η Ουγγαρία έχει δημιουργήσει ένα προηγούμενο για τις χώρες να απαιτούν εξαιρέσεις, οι οποίες θα περιόριζαν το πεδίο εφαρμογής του εμπάργκο.
* Ενώ ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ, όπως η Λιθουανία, έχουν ανακοινώσει την πλήρη απεξάρτησή τους από το ρωσικό φυσικό αέριο, άλλα - συμπεριλαμβανομένων μεγαλύτερων κρατών όπως η Γερμανία και η Ιταλία - εξακολουθούν να εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από αυτό. Τούτο σημαίνει ότι ενώ το Βερολίνο και η Ρώμη θα συνεχίσουν να αναζητούν εναλλακτικούς προμηθευτές φυσικού αερίου τις επόμενες εβδομάδες και μήνες, είναι απίθανο να υποστηρίξουν την απαγόρευση του ρωσικού φυσικού αερίου βραχυπρόθεσμα έως μεσοπρόθεσμα.
* Η απόφαση της Ρωσίας να περικόψει τις προμήθειες φυσικού αερίου σε κράτη μέλη της Ε.Ε. και ιδιωτικές εταιρείες που αρνούνται να υιοθετήσουν ένα σύστημα πληρωμών σε ρούβλια που σχεδίασε το Κρεμλίνο προκαλεί ήδη διχασμούς μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. Οι εταιρείες ενέργειας σε ορισμένες χώρες (όπως η Γερμανία και η Ιταλία) έχουν συμμορφωθεί με το σύστημα πληρωμών του ρουβλίου, ενώ εταιρείες σε άλλες χώρες (όπως η Πολωνία, η Βουλγαρία, η Φινλανδία, η Ολλανδία και η Δανία) αντιμετωπίζουν διακοπή εφοδιασμού λόγω της απόφασής τους να μην το χρησιμοποιήσουν. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εν τω μεταξύ, έχει στείλει ανάμεικτα μηνύματα σχετικά με το εάν το σύστημα συμμορφώνεται με τις κυρώσεις της ΕΕ.
* Αξιωματούχοι της Ε.Ε. έχουν δηλώσει ότι αν η Ουγγαρία ή οποιοδήποτε άλλο κράτος μέλος δεν εφαρμόσει το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα επιδιώξει να επιβάλει αυξήσεις δασμών στο ρωσικό πετρέλαιο, γεγονός που θα το καταστήσει λιγότερο ανταγωνιστικό και θα μειώσει τις εξαγωγές προς την Ευρώπη.
Λόγω των κυρώσεων για το πετρέλαιο, τα νοικοκυριά και οι εταιρείες στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες είναι πιθανό να αντιμετωπίσουν υψηλότερες τιμές ενέργειας, γεγονός που θα αυξήσει περαιτέρω το συνολικό κόστος ζωής στην Ευρώπη, θα αναγκάσει τις κυβερνήσεις να διατηρήσουν υψηλά τις δημοσιονομικές δαπάνες και θα αυξήσει τον κίνδυνο κοινωνικής αναταραχής. Ενώ οι τιμές της ενέργειας αυξάνονται από τα τέλη του 2021, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου έχει προκαλέσει έκτοτε μεγαλύτερη αβεβαιότητα στις παγκόσμιες αγορές ενέργειας και τροφίμων, δημιουργώντας περισσότερες διακοπές στην αλυσίδα εφοδιασμού. Το νέο εμπάργκο της Ε.Ε. θα μπορούσε να ανεβάσει περαιτέρω τις διεθνείς τιμές του πετρελαίου, τουλάχιστον προσωρινά, κάτι που σημαίνει ότι ακόμη και αν οι ευρωπαϊκές χώρες βρουν εναλλακτικούς προμηθευτές, το κόστος ενέργειας για τα νοικοκυριά και τις εταιρείες της Ε.Ε. θα παραμείνει υψηλό.
Οι πληθυσμοί στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης θα συνεχίσουν να βλέπουν το συνολικό κόστος ζωής τους να αυξάνεται. Μάλιστα, μια ημέρα μετά την ανακοίνωση της απαγόρευσης του πετρελαίου, η Eurostat ανέφερε ότι ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη έφτασε στο επίπεδο ρεκόρ του 8,1% τον Μάιο, από 7,4% τον Απρίλιο, μια άνοδος που σύμφωνα με την στατιστική υπηρεσία της ΕΕ οφείλεται κυρίως στην αύξηση των τιμών της ενέργειας και στη συνέχεια σε αυτήν των τιμών των τροφίμων. Οι περισσότερες κυβερνήσεις της ΕΕ έχουν υιοθετήσει πληθώρα μέτρων για να μετριάσουν τον αντίκτυπο των υψηλών τιμών της ενέργειας και των τροφίμων στα νοικοκυριά, αλλά αυτά τα μέτρα οδήγησαν σε υψηλότερες δημοσιονομικές δαπάνες. Στην περίπτωση που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αυξήσει τα επιτόκια κατά το τρίτο τρίμηνο, θα γίνει ακριβότερος ο δανεισμός των κυβερνήσεων στις αγορές χρέους για την πληρωμή των υψηλότερων δημόσιων δαπανών. Οι περισσότερες κυβερνήσεις πιθανότατα θα διατηρήσουν επίσης σε υψηλά επίπεδα τις δημόσιες δαπάνες, γεγονός που θα μειώσει αλλά δεν θα εξαλείψει την πιθανότητα κοινωνικής αναταραχής. Αυτή η πολιτική θα τους εκθέσει σε κρίσεις χρέους στο μέλλον, ειδικά εάν το κόστος δανεισμού τους συνεχίσει να αυξάνεται.
* Ο υψηλός πληθωρισμός στην ευρωζώνη θα εδραιώσει την απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να αυξήσει τα επιτόκια τον Ιούλιο και τον Σεπτέμβριο για πρώτη φορά εδώ και πάνω από μια δεκαετία. Ωστόσο, το Εκτελεστικό Συμβούλιο της ΕΚΤ διχάζεται εσωτερικά σχετικά με το πόσο επιθετικές πρέπει να είναι οι αυξήσεις των επιτοκίων. Ορισμένα μέλη του διοικητικού συμβουλίου έχουν σημειώσει ότι μπορεί να είναι απαραίτητη μια αύξηση κατά 50 μονάδες βάσης, όπως έκανε πρόσφατα η Fed των ΗΠΑ. Αλλά άλλοι υπερασπίστηκαν μικρότερες αυξήσεις κατά τρίμηνο, υποστηρίζοντας ότι μια ξαφνική άνοδος των επιτοκίων θα δημιουργούσε υπερβολική αστάθεια στις αγορές χρέους.
* Ορισμένες χώρες της ΕΕ ενδέχεται να καταφύγουν σε υψηλότερους φόρους για να αυξήσουν τα κρατικά έσοδα και, με τη σειρά τους, να αποφύγουν τη διόγκωση του δανεισμού. Αυτό όμως θα επιδείνωνε το επιχειρηματικό περιβάλλον σε αυτές τις χώρες και θα απέτρεπε ενδεχομένως επενδύσεις από τον ιδιωτικό τομέα. Τις τελευταίες εβδομάδες, μέλη της Ε.Ε. όπως η Ιταλία και η Ουγγαρία, καθώς και χώρες εκτός Ε.Ε. όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, έχουν εισαγάγει απροσδόκητους φόρους σε μεγάλες ενεργειακές εταιρείες προκειμένου να χρηματοδοτήσουν ορισμένα από τα μέτρα για την ανακούφιση από την κρίση.
* Μέχρι στιγμής, η Ευρώπη δεν έχει δει σημαντικές περιόδους κοινωνικής αναταραχής που να συνδέονται με την πρόσφατη αύξηση του κόστους διαβίωσης, κυρίως λόγω των μέτρων μετριασμού που επιβλήθηκαν από τις εθνικές κυβερνήσεις και τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. Όμως, καθώς η ευρωζώνη αντιμετωπίζει τώρα πρωτοφανή επίπεδα πληθωρισμού, η πιθανότητα διαμαρτυριών και πολιτικής αστάθειας θα αυξάνεται όσο περισσότερο θα παραμένουν υψηλές οι τιμές για βασικά αγαθά και υπηρεσίες στις ευρωπαϊκές χώρες
(Stratfor, euro2day.gr)
