Kαταγάλανα , δάφανα και ήρεμα νερά στην Κολοκύθα, το μικρό νησάκι της Ελούντας
Η Κολοκύθα είναι ένα μικρό νησάκι που βρίσκεται απέναντι από την
χερσόνησο της Σπιναλόγκας, 12χλμ βόρεια του Αγίου Νικολάου και πολύ
κοντά στην Ελούντα, δημιουργώντας ενδιάμεσα έναν απάνεμο κόλπο. Απέναντι
από το νησί υπάρχει η φανταστική παραλία του Αγίου Λουκά που είναι
γνωστότερη ως Κολοκύθα.
Για να έρθετε ως την παραλία θα πρέπει πρώτα να περάσετε μια πανέμορφη
διαδρομή: Από την πόλη της Ελούντας, ακολουθήστε το δρόμο που οδηγεί
ανατολικά, κατά μήκος της παραλίας. Θα περάσετε τις παλιές αλυκές στα
δεξιά σας, όπου πλέον βρίσκουν καταφύγιο πολλά πτηνά, ακόμη και
φλαμίνγκο. Ο δρόμος σε αυτό το σημείο διέρχεται από μια στενή λωρίδα
γης, με θάλασσα εκατέρωθεν, και περνάει στη χερσόνησο της Σπιναλόγκας
(κάποιοι αποκαλούν την χερσόνησο της Σπιναλόγκας ως Κολοκύθα
λανθασμένα). Θα περάσετε από τον Πόρο, δηλαδή τη μικρή διώρυγα που
κατασκεύασαν οι Γάλλοι το 1897 για να περνούν οι βάρκες από τη
λιμνοθάλασσα της Ελούντας στον κόλπο του Μιραμπέλου. Εδώ υπάρχουν λίγοι
πέτρινοι ανεμόμυλοι, ένα γραφικό γιοφύρι και βαρκούλες μέσα στη διώρυγα,
δημιουργώντας ένα μοναδικό τοπίο. Στην συνέχεια ο δρόμος γίνεται
χωμάτινος και μετά από 200-300μ. πρέπει να στρίψετε δεξιά (στον πατημένο
δρόμο). Τον ακολουθείτε και διασχίζετε τη χερσόνησο της Σπιναλόγκας
κάθετα, με εκπληκτική θέα στις βραχώδεις ακτές της και τους
εγκαταλελειμμένους αγρούς της.
Μετά από 3-4΄ πορείας, ο δρόμος καταλήγει στην εκκλησία του Αγίου Λουκά,
όπου θα πρέπει να σταθμεύσετε. Από την Εκκλησία μπορείτε να διακρίνετε
απέναντι το μικρό νησί της Κολοκύθας, όπου φωλιάζουν χιλιάδες γλάροι.
Επίσης, βορειότερα διακρίνεται η βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Φωκά, που
χτίστηκε προς τιμή του Βυζαντινού αυτοκράτορα Νικηφόρου Φωκά για την
απελευθέρωση της Κρήτης το 961 μ.Χ. από τους Άραβες, στην οποία αξίζει
να πάτε περπατώντας.
Λευκή άμμος και καταγάλανα ήρεμα νερά
Από τον Άγιο Λουκά δεν φαίνεται η παραλία, καθώς την κρύβει η βλάστηση.
Όμως από εδώ ξεκινούν 2-3 πολύ σύντομα παράλληλα μονοπάτια που όλα
καταλήγουν στην παραλία. Μετά από 4-5' θα αντικρύσετε μια από τις
ωραιότερες παραλίες στην Κρήτη. Είναι μια απόμερη παραλία με λευκή άμμο
και καταγάλανα ήρεμα νερά, δίπλα σε παλιούς ελαιώνες και σιταγρούς. Σκιά
μπορείτε να βρείτε στις 3-4 ελιές της παραλίας. Δυστυχώς, όμως έχει
γίνει πλέον γνωστή και μαζεύει πάρα πολύ κόσμο. Ειδικά αν έρθετε
Αύγουστο ή την ώρα που βρίσκονται τα εκδρομικά καραβάκια εδώ, μάλλον
ίσως δυσκολευτείτε καθώς η παραλία είναι πολύ μικρή. Ωστόσο, μια
επίσκεψη πρωί ή αργά το απόγευμα, θα σας πείσει ότι η παραλία είναι
πραγματικά μοναδική.
Πολύ κοντά στην παραλία της Κολοκύθας βρίσκονται τα ερείπια
Παλαιοχριστιανικής Βασιλικής του 5-6ου αιώνα που ήρθε στο φως το 1971
από τον αρχαιολόγο Μανώλη Μπορμπουδάκη. Δίπλα υπάρχει μια υπέροχη
παραλίτσα. Βλέπουμε διάσπαρτα κομμάτια μαρμάρου από κιονόκρανα, τον
άμβωνα και τις πύλες, ενώ τα ψηφιδωτά δάπεδα έχουν καταστραφεί ολοσχερώς
από τη θάλασσα. Πάνω στις βάσεις του άμβωνα υπάρχει επιγραφή που
αναφέρει «ΥΠΕΡ ΕΥΧΗC ΘΩΜΑ ΔΙΑΚΟ(ΝΟΥ) CΥΝ ΤΩ ΟΙΚΩ ΑΥΤΟΥ ΑΝΕΝΕΩCΕΝ +».
Δίπλα στο ναό υπάρχει θολωτή δεξαμενή, μερικώς κατακρημνισμένη. Τα
διάσπαρτα σπασμένα κομμάτια και η κατάσταση της Βασιλικής οδηγούν στο
συμπέρασμα ότι καταστράφηκε βίαια μετά από επιδρομή πειρατών ή
κατακτητών στην περιοχή. Σύμφωνα με τοπική προφορική παράδοση, ο ναός
ήταν αφιερωμένος στην Αγία Αικατερίνη ή στην Αγία Ελένη, χωρίς να έχει
εξακριβωθεί ωστόσο.
Οι κόλποι του Βαγιού
Αν έρθετε ως την Κολοκύθα αλλά θέλετε να απομονωθείτε, μπορείτε να
περπατήσετε νότια, όπου υπάρχουν οι δύο μικροί κόλποι του Βαγιού με άμμο
και πέτρες και πολλά αλμυρίκια. Το Βαγί δεν φτάνει σε καμιά περίπτωση
την ομορφιά της Κολοκύθας, ενώ μερικές χρονιές έχει πολλά φύκια. Είναι
όμως η κατάλληλη επιλογή για γυμνιστές και όσους θέλουν να αποφύγουν τον
συνωστισμό, ακόμη και τους τουριστικούς μήνες. Δίπλα στην παραλία
υπάρχουν ίχνη μικρού ορυχείου πορώλιθου, όπου πιθανόν να υπήρχε και
κάποιος φοίνικας (βαγί) παλαιότερα.
