Σιάτιστα 1930: Το χαλάζι του Αγίου Πνεύματος που άλλαξε το αμπελουργικό χάρτη της περιοχής

«Ξεφυλλίζοντας εφημερίδες της εκατονταετίας 1912-2012» Με αφορμή δημοσιεύματα σχετικά με τη Σιάτιστα θυμάμαι-μαθαίνω-προβληματίζομαι.

“Οι παλιότεροι θυμούνται και οι νεότεροι έχουν ακουστά για το χαλάζι που έπληξε τη Σιάτιστα στις 9 Ιουνίου 1930, ημέρα του Αγίου Πνεύματος. Σχετικές πληροφορίες για το γεγονός παίρνουμε από το προσωπικό ημερολόγιο του αείμνηστου πεθερού μου Αντωνίου Ι. Στυλιανάκη:

Την 9ην Ιουνίου 1930 ημέραν Δευτέραν και ώραν 6 μ.μ. έριψε εις Σιάτισταν χαλάζι μεγέθους ωού βάρους 60 και 80 δραμίων και κατέστρεψε τα κεραμίδια των οικιών εις τρόπον ώστε το νερό έτρεχε στα σπίτια μέσα όπως και έξω, κατεστράφησαν δε έως 5 και πλέον εκατομύρια κεραμιδιών και πολλά τζάμια".

Ήταν μεγάλη γιορτή αυτή η μέρα και την τιμούσαν οι Σιατιστινοί με τα πλούσια θρησκευτικά τους αισθήματα. Δεν καταπιάνονταν με καμιά δουλειά.

Μετά το μεσημέρι η Λευτέρω πήρε το γαϊδουράκι της «να πάει να κλωσει λίγου τ' αμπέλι τς». Τίποτε δεν προμηνούσε την καταστροφική μεταβολή του καιρού, που ακολούθησε.

Παραστατικά μας διηγόταν τη φρικτή εμπειρία της κι έμοιαζε πάντα σαν να την ξαναζούσε. Το χαλάζι λιάνιζε τα πάντα, λες και γινόταν πόλεμος. Η Λευτέρω δεν είχε πού να κρυφτεί, πού να προφυλαχτεί. Ο Θεός τη φώτισε. Κουλουριάστηκε, χώθηκε κάτω από την κοιλιά του γαϊδουριού της, πιάστηκε από τα μπροστινά του πόδια κι έμεινε εκεί όσο διαρκούσε το κακό. Το αγαπημένο της ζώο , σαν να κατάλαβε τον κίνδυνο που διέτρεχε η ζωής της Λευτέρως, δε μετακινήθηκε καθόλου και «ω, του θαύματος», όπως έλεγε η ίδια, « σωθήκαμε κι οι δυο». Η γιαγιά μου με τις κόρες της στο σπίτι ήταν ανάστατες από την ξαφνική θεομηνία.
…………………………………………………

Προσπαθούσαν να δώσουν θάρρος και δύναμη ο ένας στον άλλο. Η μόνη τους ελπίδα ήταν η Παναγία και ο Αϊ Νικάνορας, ο γείτονάς τους, που έκαναν και πάλι το θάμα τους.
Μετά από τόση λαχτάρα και αγωνία που πέρασαν, αργά το βράδυ είδαν τη Λευτέρω και το γαϊδουράκι της να έρχονται «σβαρνίζοντας» (σέρνοντας) τα πόδια τους………

(Απόσπασμα από τα «Ανέκδοτα της Λευτέρως», που γράφει η Άννα Γκουτζιαμάνη Στυίανάκη και είναι δημοσιευμένα στο http://www.siatistanews.gr )

Οι φωτογραφίες των αποσπασμάτων των εφημερίδων προέρχονται από το διαδικτυακό τόπο: Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος. Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Εφημερίδων και Περιοδικού τύπου http://www.nlg.gr/digitalnewspapers/ns/main.html