Τον Δεκαπενταύγουστο πραγματοποιείται στην Σιάτιστα το έθιμο των Καβαλάρηδων ένα από τα σημαντικότερα έθιμα της
Επιδιώκεται η μέγιστη δυνατή προσέλευση επισκεπτών και είναι μια θαυμάσια ευκαιρία (γιατί το έθιμο συμπέφτει με την περίοδο των καλοκαιρινών διακοπών) για την ανάδειξη της υλικής πολιτιστικής μας κληρονομιάς για να επιφέρει την ανάπτυξη του τουρισμού. Όμως ο Δήμος βρίσκεται σε πολύ δύσκολη από πολλές πλευρές κατάσταση, με στενά περιθώρια δράσης. Μπορούμε όμως να κάνουμε κάποιες παρεμβάσεις με σίγουρα αποτελέσματα και οι οποίες θα είναι η μαγιά για ένα σοβαρότερο σχεδιασμό στο μέλλον.
 |
| Η φωτογραφία είναι από το βιβλίο της Καλλιόπης Μπόντα "Η Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Σιάτιστας" |
Το αρχοντικό Μαλιόγκα – Αργυριάδη είναι ένα μνημείο με αρχιτεκτονική και ιστορική αξία. Ο Αργύριος Παπαρίζος, οι γιοί του οι αδερφοί Αργυριάδη, ο μαθητής του ο Νικόλαος Κασομούλης, η κόρη του που παντρεύτηκε τον γενάρχη της οικογένειας Ζάχου. Από ένα αρχοντικό ξεφυλλίζεται ένα πολυσέλιδο κεφάλαιο της ιστορίας μας, για να τονίσουμε ότι όλα τα μνημεία μας είναι το προϊόν μιας παλιάς διαφορετικής κουλτούρας που είχε η περιοχή στο παρελθόν. Πολλοί από τους ανθρώπους που γεννήθηκαν, έζησαν, γλέντησαν, πένθησαν, χάρηκαν, στεναχωρήθηκαν, πέθαναν στα αρχοντικά της Σιάτιστας, είχαν με δυτικοευρωπαϊκές επιρροές και πολυεπίπεδη προσφορά.
Το αρχοντικό ανήκει στο Υπουργείο Πολιτισμού (ΥΠΠΟ). Αποκαταστάθηκε σχετικά πρόσφατα. Θα έδινε ένα σημαντικό ένα πλεονέκτημα στην πόλη μας, αν ήταν επισκέψιμο. Δεν θα μπορούσε να ζητήσει ο Δήμος από το ΥΠΠΟ, να βρεθεί μια «φόρμουλα» ώστε το αρχοντικό να «ανοίξει», τουλάχιστον αυτό το δεκαήμερο. Ώστε να προβληθεί παράλληλα το έργο του ΥΠΠΟ;
Στο αρχοντικό Νεραντζόπουλου – Χατζηγιάννη, (και αυτό ανήκει στο ΥΠΠΟ), πρέπει να γίνουν εργασίες αποκατάστασης. Βρίσκεται ακριβώς δίπλα στου Μαλιόγκα. Δεν θα μπορούσε να γίνει επισκέψιμο σε κάποιους χώρους του; Στην Σιάτιστα είναι κλειδωμένα, δύο από τα σημαντικότερα μνημεία της στην κεντρική της πλατεία!
Για τις εκκλησίες. Σε συνεργασία με την Μητρόπολη δεν θα μπορούσε να επιλεγεί μια λίστα των εκκλησιών που θα μπορούσαν να γίνουν επισκέψιμες; Ξεκινώντας από τον Άγιο Δημήτριο. Είναι νεώτερο μνημείο, «πακέτο» όμως με την ιστορία των προηγούμενων ναών και το βίο και την πολιτεία του Αριστοτέλη Ζάχου. Η περίπτωση του Προφήτη Ηλία; Δεν θα πεις κάτι και για τον επίσκοπό Ζωσιμά που για εμάς είναι ότι ο Περικλής ήταν για την Αθήνα;
Στην πόλη μας, σε τρία σημεία υπάρχουν σε μια μεγάλη προθήκη τοποθετημένοι οι χάρτες της πόλης, με τα επισκέψιμα μνημεία. Ο χάρτης έχει ξεθωριάσει. Με μια εκτύπωση του ψηφιακού αρχείου το πρόβλημα λύνεται. Που είναι το ψηφιακό αρχείο; Στην διαχειριστική αρχή Leader στην Κοζάνη μιας και από εκεί χρηματοδοτήθηκε το έργο.
Είναι πολλοί παράγοντες που πρέπει να εξεταστούν για να υλοποιηθούν τα παραπάνω. Όπως για παράδειγμα η ασφάλεια των μνημείων που θα γίνουν προσωρινά επισκέψιμα; Πως θα προβληθούν όλα τα παραπάνω; Θα πρέπει να προσληφθεί και άλλο προσωπικό; Πως θα προετοιμαστούν οι ξεναγοί και το υλικό (ναι πρέπει να υπάρχει και αυτό) που θα χρησιμοποιήσουν στην ξενάγηση;
Θα μπορούσα να πω και άλλα, πχ η οργάνωση μιας θεματικής διαδρομής, μια φωτογραφική έκθεση για την ιστορία του εθίμου, προβολή και κάλυψη του εθίμου μέσω δημιουργίας σελίδων στα κοινωνικά δίκτυα. Δεν είναι ανάγκη, όλα να γίνουν τώρα.
Αρκεί μια αρχή, αν θες να αξιοποιήσεις την ευκαιρία του Δεκαπεντάγουστου. Αν θες να δείξεις στους επισκέπτες ότι αυτό το δεκαήμερο είναι μια μεγάλη γιορτή του πολιτισμού μας και όχι απλά ένα μεγάλο πανηγύρι.
Η οργανωτική επιτροπή του εθίμου θα πρέπει να προετοιμάζεται την 16η Αυγούστου της προηγούμενης χρονιάς για τον επόμενο χρόνο, όχι ένα μήνα πριν. Αλήθεια υπάρχει οργανωτική επιτροπή με συγκεκριμένους ρόλους; Αν ναι, τότε:
- Τι θα επιτηρεί ο καθένας και που θα το αναφέρει;
- Ποια είναι η άποψη της για τα τεχνικά έργα που εκτελούνται, τώρα, στο κέντρο της πόλης;
- Θα καταγράψει τα συμπεράσματα της από τον φετινό Δεκαπενταύγουστο για να τα επεξεργαστεί στην προετοιμασία της επόμενης χρονιάς;
Καλή Παναγιά!
Σιάτιστα, 10 Αυγούστου 2019
Λάζαρος Γ. Κώτσικας
