1η Δεκεμβρίου γιορτάζει ο Όσιος Ναούμ. Στο μεγαλύτερο μέρος της Ελλάδος το όνομα είναι άγνωστο. Ακόμα και το εργαλείο της ορθογραφίας του επεξεργαστή κειμένου που χρησιμοποιώ δεν έχει καταχωρημένο το όνομα "Ναούμ".

Το Μοναστήρι του Όσιου Ναούμ στην Αχρίδα των Σκοπίων

Πώς ήρθε λοιπόν το όνομα στην Σιάτιστα;

Λίγα χιλιόμετρα έξω από την Αχρίδα των Σκοπίων βρίσκεται το μοναστήρι του Όσιου Ναούμ. Εκεί είναι θαμμένος στο μοναστήρι που ο ίδιος ίδρυσε το 905. Ανήκε στον κύκλο των μαθητών του Κύριλλου και του Μεθοδίου, των Φωτιστών των Σλάβων.

Στον Προφήτη Ηλία της Σιάτιστας βρίσκεται και η αγιογραφία των Αγίων Επτάριθμων. Ο Κύριλλος, ο Μεθόδιος και οι πέντε σημαντικότεροι Μαθητές τους Ναούμ, Κλήμης, Σάββας, Αγγελάριος και Γοράσδων.

Η παράσταση είναι έργο του Ηπειρώτη Αναστάσιου Ιωάννου Καλούδη και των αδελφών του και χρονολογείται στα 1744. Η Καλλιόπη Μπόντα παρατήρησε τον διαφορετικό τρόπο με τον οποίο οι ζωγράφοι αποθανάτισαν τους αγίους σε σχέση με τις άλλες και ταυτόχρονα ελάχιστες, με το ίδιο θέμα, αγιογραφίες.

Οι Άγιοι Επτάριθμοι (στο κέντρο) στο Μοναστήρι του Όσιου Ναούμ της Οχρίδας (φωτ. Καλλιόπη Μπόντα)

«Αντίθετα με τις παραστάσεις που εντοπίστηκαν σε άλλες εκκλησίες, όπου οι Άγιοι Επτάριθμοι απεικονίζονται όλοι μαζί, κατά παράταξη ή σε πυκνή διάταξη, στον Προφήτη Ηλία Σιάτιστας οι Άγιοι εικονίζονται όλοι στον ανατολικό τοίχο του νάρθηκα, αλλά ο καθένας μόνος του, σε προτομή και περιβάλλονται από κυκλικά πλαίσια διακοσμημένα με φύλλα αμπελιού και σταφύλια».

Οι Άγιοι Επτάριθμοι στον Προφήτη Ηλία Σιάτιστας (φωτ. Γιώργος Λογδανίδης)

Ο Σιατιστινός Ζωσιμάς Ρούσης, επίσκοπος Σισανίου και Σιατίστης την περίοδο (1686-1746), είχε καθίσει δύο φορές στον θρόνο της Αρχιεπισκοπής Αχρίδας (1695-1699, 1707 και 1709) διατηρώντας ταυτόχρονα την έδρα της επισκοπής Σισανίου και Σιατίστης. Η επισκοπή Σισανίου υπαγόταν εκκλησιαστικά στην Αρχιεπισκοπή Αχριδών. Ο ναός του Προφήτη Ηλία κατασκευάστηκε και αγιογραφήθηκε στην περίοδο εκείνη. Ο Ζωσιμάς θάφτηκε στον Προφήτη Ηλία. Πρέπει να ήταν και ο πρώτος που βάφτισε παιδιά με το όνομα Ναούμ.