Τελευταια Νεα

6/trending/recent
Type Here to Get Search Results !

Σιατιστινά Αρχοντικά: Οι μάστοροι που τα έκτισαν - Οι νοικοκυραίοι που τα κατοίκησαν

(φωτογραφία google)

Όποιος αντικρίζει τα Αρχοντικά της Σιάτιστας αναρωτιέται ποιοι ήταν οι μάστοροι που τα έκτισαν και ποιοι οι νοικοκυραίοι που τα κατοίκησαν. Για τα σπίτια αυτά υπάρχουν πολλές μαρτυρίες, οι οποίες αποδεικνύουν ότι πρόκειται για δημιουργήματα Ηπειρωτών κουδαρέων (μαστόρων) καθώς και μαστόρων από τα μαστοροχώρια του Βοΐου. Σε κάποια Αρχοντικά σώζονται επιγραφές με τα ονόματά τους, κάποιες φορές και με τον τόπο καταγωγής τους, ενώ σε κάποια άλλα υπάρχουν γραμμένα ονόματα χωρίς να είναι βέβαιο αν πρόκειται για όνομα μάστορα ή ιδιοκτήτη. 
Εικ. 1. Επιτοίχια πλάκα στο Αρχοντικό Αλεξίου με κτητορική επιγραφή  μας πληροφορεί ότι το σπίτι κτίστηκε το 1760  με  πρωτομάστορα το «Μιχαήλ εκ κόμεως   Λούβρου». (Πρόκειται για τη Λούβρη, γνωστό μαστοροχώρι του Βοΐου).

Από τον Αριστοτέλη Ζάχο έχουμε την πληροφορία ότι στο κυριότερο παράθυρο (φεγγίτη) υπήρχε ζωγραφισμένος ο δικέφαλος αετός από μαύρο και κίτρινο χρώμα, τα βυζαντινά δηλ. χρώματα, και κάτω από τον δικέφαλο συνήθως βρισκόταν η χρονολογία ανοικοδομήσεως του σπιτιού, καθώς και το όνομα του αρχιτέκτονα, ο οποίος τότε ονομάζονταν απλώς μάστορας. Μια τέτοια επιγραφή αναφέρει ο Ζάχος ότι βρήκε σε ένα αρχοντόσπιτο της Σιάτιστας, η οποία έλεγε:  «Αν ρωτάτε, άρχοντες, ποίος μάστορας το έκτισε, Νάκος το όνομα από χώρα Μπλίσδιανη, βιλαέτι Κόνιτσα, 1740». Για παρόμοιες επιγραφές σε φεγγίτες κάνουν αναφορές οι Γ. Μέγας, Φ. Ζυγούρης και Ν. Μουτσόπουλος στα βιβλία τους. Τα στοιχεία τα οποία δίνουν οι παραπάνω δεν συμφωνούν πάντα μεταξύ τους.

Εκτός από την επιτοίχια επιγραφή του Αρχοντικού Αλεξίου στη Γεράνεια που μας πληροφορεί ότι ο οίκος αυτός κτίστηκε με δαπάνη του Κωνσταντίνου Αλεξίου, γέννημα θρέμμα της πόλεως Σιατίστης και δια χειρός του Μιχαήλ «εκ κόμεως Λούβρου», μία επίσης σημαντική επιγραφή είναι αυτή η οποία υπάρχει σε δωμάτιο του Αρχοντικού των αδελφών Χατζηιωάννου, γνωστό ως Αρχοντικό της κυρά Σανούκως ( Σήμερα είναι χωρισμένο στη μέση και το ένα μέρος ανήκει στους κληρονόμους  του Γιάννη Τσίπου οι οποίοι ζουν στην Αυστραλία, ενώ το άλλο στο Μάρκο Μαλιόγκα).

Σε παράσταση ενός τοίχου  του δωματίου, ανάμεσα σε κυπαρίσσια και άνθη, γράφει  «+ 1742 Φεβρουαρίου 6. ΓΕΩΡΓΙ ΠΑΒΛΗ» και από κάτω Μαστ Γεωργ Μιχαλις. Εδώ δεν είναι ξεκάθαρο αν ο ΓΕΩΡΓΙ ΠΑΒΛΗ είναι ιδιοκτήτης ή μάστορας, όμως ο Γεωργ Μιχαλις αναφέρεται ως Μαστ(ορας).


Από τις μαρτυρίες αυτές και άλλες παρόμοιες συμπεραίνεται ότι τα Αρχοντικά της Σιάτιστας τα έκτισαν συντεχνίες μαστόρων από τα γνωστά μαστοροχώρια της Κόνιτσας και του Βοΐου. Η Μπλίσδιανη η οποία σύμφωνα με τον Αριστοτέλη Ζάχο αναγραφόταν στο φεγγίτη, είναι η σημερινή Λαγκάδα, ένα από τα μαστοροχώρια της Κόνιτσας και η παλιότερη ονομασία της ήταν Μπλίζγιανη, ενώ η ανορθόγραφη επιγραφή, η οποία μας πληροφορεί ότι μάστορας ήταν ο Μιχαήλ «εκ κόμεως Λούβρου» αναφέρεται σε μάστορα από τη Λούβρη, γνωστό μαστοροχώρι του Άνω Βοΐου.

Μάστοροι από τα ίδια χωριά θα μας δώσουν αργότερα σπουδαία έργα, όπως τα καμπαναριά της Σιάτιστας, τα οποία κτίστηκαν από την συντροφία του Αποστόλη του Ζουπανιώτη ή το Τραμπάντζειο Γυμνάσιο, στο κτίσιμο του οποίου συμμετείχαν Ζουπανιώτες πελεκάνοι, υπό την καθοδήγηση του αυτοδίδακτου Μπλατσιώτη αρχιτέκτονα Κωστή Πιπιλιάγκα.



Καλλιόπη Μπόντα-Ντουμανάκη - Siatista-Info

*Αναδημοσίευση 2018





https://news.google.com/publications/CAAqBwgKMKTBmwsw6MuzAw?hl=el&gl=GR&ceid=GR%3Ael


Top Post Ad

Below Post Ad

https://news.google.com/publications/CAAqBwgKMKTBmwsw6MuzAw?hl=el&gl=GR&ceid=GR%3Ael