Offshore εταιρείες, κρατικές έρευνες για ξέπλυμα χρήματος, αμφιλεγόμενες αποφάσεις δικαστών για βεβαιώσεις χρεών από δάνεια και εκατοντάδες εταιρείες απ” όλο τον κόσμο που φέρονται να μην γνωρίζουν αυτούς που τους στέλνουν χρήματα. Αυτά είναι μερικά από τα στοιχεία μιας νέας διεθνούς έρευνας που πραγματοποιούν δεκάδες δημοσιογράφοι από όλο τον κόσμο, μετά τη διαρροή δεκάδων χιλιάδων τραπεζικών συναλλαγών. Πρόκειται για το «Global Laundromat», υπόθεση στην οποία φέρονται να εμπλέκονται βρετανικές και offshore εταιρείες που σήμερα ελέγχονται από μολδαβικές και ρωσικές αρχές για την συμμετοχή τους σε μία από τις μεγαλύτερες υποθέσεις ξεπλύματος χρήματος στην Ιστορία. Στην έρευνα για το «Global Laundromat» συμμετέχουν από την Ελλάδα αποκλειστικά δημοσιογράφοι του VICE Greece, οι οποίοι ερεύνησαν τα ίχνη των συναλλαγών από εμπλεκόμενες offshore προς ελληνικές επιχειρήσεις.
Ο Χάρης Καρανίκας από το ελληνικό VICE ταξίδεψε στη Μολδαβία για να συναντήσει τον Ίον Πρεάσκα, τον δημοσιογράφο από τον οποίο ξεκίνησε η έρευνα για το ξέπλυμα χρήματος.
Πώς το «Ρώσικο Πλυντήριο» του 2014 έγινε «Global Laundromat» το 2017
H υπόθεση του «Global Laundromat» αποτελεί συνέχεια του «Ρώσικου Laundromat», μίας έρευνας που ξεκίνησε από το OCCRP το 2014. Το «Ρώσικο Πλυντήριο» θεωρείται ότι είναι μία από τις μεγαλύτερες υποθέσεις ξεπλύματος χρήματος στην ιστορία, με ποσά που αγγίζουν τα 21 δισεκατομμύρια δολάρια και τα οποία φέρονται να ξεπλύθηκαν μέσα σε τέσσερα χρόνια, από το 2010 έως το 2014, οπότε έγιναν οι πρώτες δημοσιογραφικές αποκαλύψεις για το θέμα.Με το «Ρωσικό Πλυντήριο» ήρθαν στο φως στοιχεία για offshore εταιρείες, μολδαβούς δικαστές, τράπεζες, επιφανείς επιχειρηματίες, ενώ στην επιχείρηση ξεπλύματος φέρονται να εμπλέκονταν και πρόσωπα που συνδέονται με τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες, καθώς και στενός συνεργάτης εξαδέλφου του Ρώσου Προέδρου Vladimir Putin. Λίγο καιρό μετά τις αποκαλύψεις για το ρωσικό πλυντήριο, το 2014 άρχισαν να διεξάγονται κρατικές έρευνες σε Μολδαβία και Ρωσία για ξέπλυμα χρήματος. Τότε έγινε γνωστό ότι μέσα από δύο τράπεζες σε Μολδαβία και Λετονία -της Moldindconbank και της Trasta Komercbanka αντίστοιχα- ξεπλύθηκαν περίπου 21 δισεκατομμύρια δολάρια. Αυτά τα χρήματα φέρονται να κατέληξαν σε λογαριασμούς βρετανικών και offshore εταιρειών.
Πώς ανύπαρκτα χρέη φέρονταν να ξεπλένουν δισεκατομμύρια δολάρια
Το αιώνιο πρόβλημα του βρώμικου και του μαύρου χρήματος είναι ένα και είναι απλό: πρέπει να βρεθεί τρόπος να νομιμοποιηθούν τα έσοδα από παράνομες δραστηριότητες ή που δεν έχουν δηλωθεί, ώστε να περάσουν στο τραπεζικό σύστημα και να μπορούν να χρησιμοποιηθούν χωρίς να χρειάζονται μαύρες σακούλες για τη μεταφορά τους.Κατά την περίοδο 2010-2014, οι φερόμενοι ως εμπλεκόμενοι στην επιχείρηση ξεπλύματος των 21 δισεκατομμυρίων δολαρίων φαίνεται ότι διαμόρφωσαν και χρησιμοποίησαν ένα σύνθετο σύστημα βρετανικών και offshore εταιρειών, εικονικών δανείων και πληρεξούσιων προσώπων, προκειμένου να ξεπλύνουν χρήμα και να το εισάγουν στη νόμιμη οικονομία.
Στόχος του ενδεχόμενου μηχανισμού ξεπλύματος ήταν να δοθεί η ψευδαίσθηση μίας επιχειρηματικής δραστηριότητας, από την οποία υποτίθεται ότι είχε προκύψει «νόμιμα» το χρήμα. Πώς ακριβώς γινόταν αυτό;
Η τυπική συναλλαγή ξεκινούσε πάντα με δύο εταιρείες, είτε βρετανικές είτε offshore. Αξίζει να σημειωθεί ότι η πραγματική ιδιοκτησία αυτών των εταιρειών ήταν πολύ δύσκολο να εξακριβωθεί, καθώς συνδέονταν με άλλες εταιρείες σε φορολογικούς παραδείσους, όπου τα ίχνη των πραγματικών ιδιοκτητών χάνονταν πίσω από αχυρανθρώπους, δηλαδή εκπρόσωπους-βιτρίνες για να καλύπτονται οι πραγματικοί ιδιοκτήτες εταιρειών.
Η διαδικασία είχε ως εξής: οι εταιρείες Α και Β υπέγραφαν μία εικονική δανειακή σύμβαση, στην οποία η εταιρεία Α συμφωνούσε να δανείσει στην εταιρεία Β το ποσό των 800 εκατομμυρίων δολαρίων. Στη συνέχεια, οι δύο εταιρείες υπέγραφαν και ένα συμβόλαιο εγγύησης, όπου εγγυητής του χρέους των 800 εκατομμυρίων οριζόταν ένας πολίτης της Μολδαβίας. Κατόπιν, αυτός έκανε συμβάσεις με ρωσικές εταιρείες, που με τη σειρά τους γίνονταν εγγυητές στο δάνειο μεταξύ των εταιρειών Α και Β.
Το ποσό του δανείου δεν δινόταν από την Α στη Β, γι” αυτό και ονομάζεται εικονικό δάνειο. Χωρίς να έχει πάρει ποτέ τα χρήματα η Β, δήλωνε ψευδώς ότι δεν μπορεί να αποπληρώσει το δάνειο – που είχε λάβει μόνο στα χαρτιά, αφού τα χρήματα δεν είχαν μεταφερθεί ποτέ από την Α. Τότε η εταιρεία Α κατέφευγε στα δικαστήρια για την μη αποπληρωμή του χρέους από την εταιρεία Β. Επειδή ο εγγυητής ήταν μολδαβός πολίτης, η Α απευθυνόταν στα δικαστήρια της Μολδαβίας, που ήταν αρμόδια για την εκδίκαση της υπόθεσης. Στη συνέχεια, μολδαβοί δικαστές αναγνώριζαν το «χρέος» και ζητούσαν από τους εγγυητές –δηλαδή τον μολδαβό πολίτη και τις ρωσικές εταιρείες— να πληρώσουν. Η απόφαση έφτανε στον δικαστικό επιμελητή, ο οποίος την εκτελούσε και οι ρωσικές εταιρείες που είχαν τεθεί εγγυήτριες πλήρωναν το χρέος, ώστε να αποδεσμευτούν τόσο η οφειλέτρια εταιρεία Β, όσο και ο μολδαβός εγγυητής. Η προέλευση των χρημάτων που προέρχονταν από τις ρωσικές εταιρείες δεν ελεγχόταν για την νομιμότητα τους σε κανένα στάδιο της διαδικασίας.
Το τελικό βήμα ήταν η μεταφορά των χρημάτων από τους ρώσους εγγυητές σε τραπεζικούς λογαριασμούς της εταιρείας Α που έχει δώσει το δάνειο, μέσω του δικαστικού επιμελητή. Οι λογαριασμοί αυτοί βρίσκονταν στην μολδαβική τράπεζα Moldindconbank. Με αυτό τον τρόπο, μέσω 50 δικαστικών αποφάσεων για εικονικά χρέη πέρασαν μέσα σε τέσσερα τέσσερα χρόνια στο τραπεζικό σύστημα της Μολδαβίας, και συγκεκριμένα σε λογαριασμούς της Moldindconbank, 21 δισεκατομμύρια δολάρια – ποσό που αντιστοιχεί στο 300% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος της χώρας.
Την περίοδο 2010-2014, οι 21 βρετανικές και offshore εταιρείες που ερευνώνται για τη συμμετοχή τους στο Laundromat πραγματοποίησαν 26.746 πληρωμές μέσα από λογαριασμούς τους στην Trasta Komercbanka και την Moldindconbank. Οι συναλλαγές έγιναν σε 96 χώρες και πέρασαν μέσα από τις μεγαλύτερες τράπεζες του κόσμου σχεδόν χωρίς κανένα εμπόδιο.
Και οι 21 εμπλεκόμενες εταιρείες φαίνεται ότι ανήκαν σε αχυρανθρώπους που εκπροσωπούσαν τους κρυμμένους ιδιοκτήτες. Κάποιες πληρωμές από τις 21 εμπλεκόμενες offshore έγιναν σε πραγματικές εταιρείες. Όμως αρκετές από τις πραγματικές εταιρείες που έλαβαν χρήματα από τις εμπλεκόμενες ανέφεραν ότι οι offshore δεν ήταν οι πραγματικοί πελάτες τους. Έχουν βρεθεί περιπτώσεις κατά τις οποίες offshore έκαναν πληρωμές για προϊόντα που δεν πωλούσαν οι πραγματικές εταιρείες.
Τα στοιχεία για την Ελλάδα
Σύμφωνα με τα νέα στοιχεία του «Global Laundromat», βρετανικές και offshore εταιρείες που ελέγχονται από τις μολδαβικές και τις ρωσικές αρχές για το ρόλο τους στο ενδεχόμενο ξέπλυμα χρήματος από τη Ρωσία φέρονται να είχαν συναλλαγές σχεδόν δύο εκατομμυρίων ευρώ με ελληνικές εταιρείες την περίοδο 2012-2013.
Φωτογραφία από τη συνέντευξη του προέδρου του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου της Μολδαβίας, Βίκτορ Μίκου, στον Χάρη Καρανίκα. Το ντοκιμαντέρ για το ξέπλυμα χρήματος και τα 2 εκατομμύρια που έφτασαν στην Ελλάδα, θα παρουσιαστεί στις 2 Απριλίου στην εκπομπή VICE SPECIALS στον ΑΝΤ1.
Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι στα στοιχεία του ΟCCRP εμφανίζονται ελληνικές εταιρείες να λαμβάνουν από τις εταιρείες που ερευνώνται χρηματικά ποσά με αιτιολογία πληρωμής που είναι άσχετη με την επιχειρηματική δραστηριότητά τους. Για παράδειγμα, εταιρεία που εμπορεύεται γούνες, φέρεται μέσω της μολδαβικής τράπεζας να έλαβε το χρηματικό ποσό των 100.000 δολαρίων από την Chester ΝΖ Limited με έδρα τη Νέα Ζηλανδία. Ως αιτιολογία πληρωμής φαίνεται ότι αναφέρεται «πληρωμή για οικοδομικό εξοπλισμό».
Δείτε την συνέχεια ΕΔΩ
